AutoCAD üzerinde mekanik tesisat uygulamalarına dönük olarak hazırladığım makalelerimde bu yazımı mekanik tesisat projeleri hazırlamak için gerekli ön çalışmalara ayırmak istiyorum. Genellikle iş yoğunluğu, karar verici mercilere ulaşamama, vb. nedenlerden ötürü mekanik tesisat projeleri genel kabuller ile tasarlanmaya başlanır ve daha ilk adımdan itibaren uygulamaya dönük aksaklıklar ve istenilen işin rotasından sapmalar meydana gelir. Geçen yazımda bahsettiğim kuzey ırak projesi ile ilgili tarafıma mimari çizimlerden başka hiç bir bilgi gelmedi. Bu bilgileri bir araya getirmek bizim için bir handikap ve proje tasarımına gelen ek bir süreçtir.
Arkadaşlar, yaptığımız projelerin uygulamada sorunlar çıkartmaması ve daha sonra bizlere revizyon için geri dönmemesi için proje tasarım sürecinin en başında bazı sorulara cevap bulmalıyız. Bu soruları ve verilebilecek cevap seçeneklerini sizler için analiz ettim ve aşağıdaki listeyi hazırladım. Unutmayınız bu liste ne kadar çok bilgi ile dolu olursa sizde proje tasarım sürecinde o kadar hızlı ve kendinizden emin adımlar ile ilerleyeceksiniz.
Binanın yön durumu :Binanın sahaya konumlanması, varsa ek binaların konumu ve durumu, saha içerisindeki servis yolları, su deposu, yakıt deposu, kazan dairesi, hidrofor dairesi gibi yapılan konumları ve yerleşimleri.
Mahal listeleri , döşeme kaplamaları, asma tavan durumları, duvar kaplamaları : Yapı içerisinde bulunan mahallerin mahal noları, mahal adları, kotları, mahal yükseklikleri, kullanım amaçları ve şartları, mahali oluşturan yapı bileşenlerinin genel özellikleri.
İnsan sayıları, çalışma süreleri, vardiya düzenleri :Mahalleri kullanan insanlar ile ilgili aktivite şartları (istirahat, çalışma, zorlu mücadele, vb.) bu aktivitelerin ne kadar süre içinde yapıldığı, mahallerin kullanım zamanları.
Kısa süreli pik kullanım yerleri (Yemekhane, sinema, toplantı odaları) konumları ve özellikleri :Yapıyı oluşturan mahaller arasında topluca faaliyette bulunulan kısımların belirlenmesi, maksimum sayı ve yüklerin tespiti, kullanım şartları ve zamanları
Klimatize edilecek mahallerin tespiti ve özellikleri :Özellikle klimatize edilecek, konfor, endüstri, hassas oda, temiz oda, vb. mahallerin tespiti istenilen klimatize şartları. İç ortam değerleri, kuru ve yaş termometre sıcaklıkları, bağıl nem yüzdesi ve filtrasyon seçeneklerinin belirlenmesi.
Yapı Elemanları özellikleri
Dış duvarlar
Cephe kaplamaları
Çatı, teras vs.
Ara bölmeler
Pencere ve kapılar
Gölgeleme elemanları :Yukarıda adı geçen ve ek yapılabilecek yapı bileşenlerini oluşturan yapı malzemelerinin detaylı özellikleri. Isı iletim katsayıları, birim hacim ağırlıkları ve su buharı difüzyon direnç faktörleri. Yoğuşma ve buhar geçişi analizi, ısı yalıtım formu hazırlanması ve uygunluk kontrolü
Kazan dairesi yeri ve konumui özellikleri : Kazan dairesindeki muhtemel cihazlar için gerekli yerleşim yerleri tanzimi, varsa kazan dairesi içindeki patlama duvarları, kaçış kapıları ve merdivenlerinin konumunun incelenmesi, kazan dairesinde bulunan havalandırma ve duman bacalarının yerlerinin tespiti ve olası yük değerleri için yeterliliklerinin sınanması.
Klima dairesi yeri konumu ve özellikleri : Kazan daireseindekine benzer kriterlerin incelenmesi, hava soğutmalı/ su soğutmalı chillerler için gerekli halandırma açıklıklarının kontrol edilmesi, dört yönüden kapalı olmasa bile sistemi rüzgar, yağmur vs. Gibi etkenlerden koruyacak çatı düzeneğinin tespiti.
Tesisat şaftları ve bacalar : Yapı içerisinde kullanım mekanlarına gönderilecek veya bu mekanlardan toplanacak tesisat akışkanlarının en kısa ve rahat bir şekilde sirkülasyonunu sağlayacak bina içib tesisat bacaları, şaftlarının yerlerinin tespiti. Kazan bacası, vb. için mümkün olan en az kayma ve yön değiştirme ile dış ortama atılmasının kontrol edilmesi, yoksa tavsiye edilmesi. Şaftların ebatları için tahmini yüklerden yola çıkarak ebat ve konum tavsiye edilmesi.
Su deposu yeri ve konumu özellikleri :Su deposunun statik olarak yapıya vereceği yüklerin tespiti, su deposu olası hacmi ve boyutlarının belirlenmesi, varsa hidrofor dairesi konumu tespiti ve hidrofor dairesi cihaz yerleşimlerinin tespit edilmesi.
Kullanılacak yakıt tipi
Kullanım sıcak su kaynağı
sistem kabulleri : Yaz ve kış dış sıcaklık bilgileri Kuru termometre ve yaş termometre olarak, Denizden tahmini yükseklik değeri, enlem/boylam, gece gündüz sıcaklık farkları, atmosfer durumu, Isı bölgesi, rüzgar durumu, yapının işletme şartları, yapı konumu, Isıtma, soğutma, havalandırma için hava değişim değerleri, taze hava miktarları, hava ve su hızlarının tespit edilmesi.
Isı iletim katsayıları : K Değeri hesabından çıkacak sonuçlara göre ısı iletim katsayılarının kesinleştirilmesi, yoğuşma ve buhar geçiş hesaplarındaki sınır şartları ve uygunluk kontrolleri yapılması.
Evet arkadaşlar, görüldüğü üzere, “sen mimarileri al hemen işe başla” gibi bir tabir, mekanik tesisat projesi tasarlayan bizler için ne kadar çok muammayı bünyesinde barındırıyor. Biraz mimarlara, biraz mal sahiplerine, birazda işleri bize yönlendiren insanların kulağına küpe olması dileği ile hoşçakalın..