AutoCAD’de Örnek Kalorifer Projesi

Merhaba arkadaşlar,

Bir müddet ara verdiğim AutoCAD ortamında mekanik tesisat yazılarıma, iş hayatımda ve özel hayatımda bulduğum yeni enerji ile kaldığım yerden devam ediyorum. Yazılarıma göstermiş olduğunuz ilgi ve alaka beni kendini makale yazmaktan alamayan bir blog çılgınına dönüştürdü. Tabiki bu işin latife kısmı, şimdi diyceksinizki “Serkan bey uzman her konuda bilgi sahibi olan değil, bir konuda bilgi sahibi olandır. Uzun zamandır bakıyoruz, Yangındı, Havalandırmaydı, ısıtmaydı, klimaydı her telden çalıyorsunuz.”. Nasrettin hoca fıkrasındaki gibi bende “Sizde haklısınız, diye cevap vereceğim malesef, bizi buna mecbur eden piyasa şartları utansın.

Arkadaşlar benim mekanik tesisat sevdam 1989 yılında fiili olarak başladı (o zamanlarda bilgisayarların işlemcileri 8086 serisi ve 4 Mhz. İdi :D), bu senelerde meslek lisesi öncesi, ailemizden gelen mühendis ve teknikerlerin etkisi ile rapidolarını, t cetvellerini çalar, kendimce projeler tasarlardım, tabiki iş üstünde yakalandığımda ise baya bir papara yerdim büyüklerimden. Hayatın dikenli yollarında ilerliye ilerliye, değerli patron ve hocalarımızdan bu mesleğin incelikleri ile ilgili tiyolar ve öğretiler kazandık. Şimdi sağolsun piyasa şartları insanların gözünün yaşına bakmıyor ve benim yıllar içinde edindiğim birikimleri, başka insanlar mecburiyetler karşısında çok kısa zamanda edinebiliyor. Her zaman söylediğim gibi kendinizi hep öğrenci olarak görün, daha güzeli ve iyiyi hedefleyin, nede olsa “iyinin” düşmanı “daha iyi”.

Gelelim Makalemizin ana konusuna, Bildiğiniz üzere AutoCAD ortamı sonsuz bir teknik çizim imkanı yaratıyor bize, tasarı geometri bilgisi biraz daha fazla olan arkadaşlarım AutoCAD’in tüm nimetlerinden yararlanıyor. Bizlerde mekanik tesisat sektörüne mensup kişiler olarak tabiki proje tasarım ihtiyaçlarımız için AutoCAD’in zengin çizim tool’larını tercih ediyoruz. Bu kısımda örnek bir mimari projenin incelenip, MTH mekanik tesisiat hesapları ile irdelenip, AutoCAD ortamında projeye dönüştürülmesi safhalarını inceliyeceğiz. Yazı ile ilgili tasarım ve hesap föylerini download kısmında dikkatinize sunacağız.

Öncelikle mimari planın temizlenmesi, hesap ve çizim için hazır hale getirilmesi ile ilgili işlemleri yerine getirmeliyiz bunu için konu ile ilgili yayınlanan önceki makalelerimize göz atabilirsiniz. Bu işlemlerden sonra mimari, üzerine mekanik tesisat bileşenleri yerleştirmek için hazır hale gelecektir.

Bu işlemin ardından, genellikle mimar tarafından tespit edilmiş mahal numaralarını çizim üzerinde belirgin hale getiriyoruz. Bunun için mahal numarasının rengini özellikle plot sırasında kalın kalemlere denk gelicek şekilde değiştirebiliriz, bu örnekte kırmızı renk 0.50 mm kalen kalınlığı olarak tercih edilmiştir. Artık mimari çizim ortamı olarak hazır hale geldiğimize göre, mimariyi mekanik tesisat hesapları için irdelemeye başlıyabiliriz.

Önemli Not. Bazı sektör çalışanları, bırakın ısıtmayı soğutmada bile çarpım katsayıları ile sonucu gitmeye çok hevesliler, “efendim işte bizim hesap yapacak kadar vaktimiz yok, m2 yi 80 le çarpıyoruz, 3’e bölüyoruz, 15’le topluyoruz” diyerek ısıtma soğutma yükü bulduklarını zannediyorlar. İşlere en başından yanlış başlarsanız o öyle gider, sonuçtada ortaya pisa kulesi gibi bişey çıkar. Yenilemekte fayda var, evet katsayılar işler hızlandırır bu doğru ancak bu tarz hesaplarda kullanılan katsayılar her proje için kesin hesap yapıldıktan sonra ortaya çıkar ve sadece o proje için bir değer ifade eder.

Öncelikle mimariyi oluşturan yapı bileşenlerini ve özelliklerini gözden geçireceğiz, bundan maksat yapı kabuğunu oluşturan yapı bileşenlerinin çeşitleri, mimari ve yapısal özellklerini sınıflayarak hesaplarımızda kullanacağımız yapı bileşenlerini tanımlamak. Buna göre mimariyi incelediğimizde yapı dış kabuğunu oluşturan perde beton kolon ve kirişler ile yine dış duvar bileşeni olarak kullanılan sandwich tip tuğla duvarları görüyoruz. Yine dış kapı ve pencereleride kullanılan cam tipi, ebat, gölgelik durumu, gibi kriterleri göz önüne alarak sınıflandırıyoruz.

Görüldüğü üzere, konut tipi binalarda fazla bir yapı bileşeni çeşitliliği bizi beklemiyor, yinede proje tasarımından önce mimari plan üzerinde, mimar ve mal sahibi ile bir konsensus sağlanarak bu tespitler yapılmalı. Bu aşamadan sonra çeşitlendirdiğimiz yapı bileşenlerinin ısı kaybı hesabında kullanılmak üzere K değeri hesaplarının yapılmasına geçebiliriz, bu işlem basamağı ile hem ısı kaybı hesabı için projemizle ilgili bilgiler elde etmiş olacağız, hem ısı yalıtım hesabı yaparak binamızın TS825 normuna uygunluğunu denetliyeceğiz, hemde yoğuşma ve buhar geçişi kontrollerini yapacağız.

MTH için K değeri hesabını kısa yola tıklıyarak açıyoruz ve dizayn bilgilerinden projemisi yaptığımız ili seçerek hesaplarımıza başlıyoruz. Bu aşamadan sonra K değeri hesap penceresinde sırası ile Dd1 ve Dd2 bileşenlerini oluşturan yapı malzemelerini listeye seçerek hesaplarımızı yapıyoruz.

Görüldüğü üzere TS 825 standardına ait yapı malzemelerini listeye seçmek ve kalınlıklarını yazmaktan başka zor bir tarafı olmayan bu işlem ile binayı oluşturan, Dış duvar, iç duvar, dış pencere, iç pencere, vb. Yapı malzemelerinin k değerlerini ve diğer özelliklerini tespit edebiliyoruz. MTH için K değeri hesabı modülünün bir kolaylığıda listeye hesap için yapı malzemeleri eklendikçe k değeri hesabı, bileşen kesit resmi ve yoğuşma kesit resminin otomatik olarak yapılmasıdır. Bu örnek projede kullanılan yapı bileşenleri çeşitleri ve k değerleri ile diğer teknik bilgileri aşağıda listelenmiştir.

Binayı oluşturan tüm yapı malzemelerini özelliklerini MTH için K değeri hesabı ile bularak dakikalar içerisinde hesapları tamamlıyabilir ve gerekli kontrollerin otomatik olarak yapılmasını sağlıyabiliriz.

Bir dahaki yazımda örnek kalorifer tesisatı projemizde buhar geçişi, yoğuşma ve ısı yalıtım hesaplarını yapacağız. Hoşçakalın.