AutoCAD’de Örnek Bir Kalorifer Projesi IV

Merhaba arkadaşlar,

Bugünkü yazımda, ısıtma klima soğutma projelerinin tasarlanmasında dikkat edilmesi gereken hususlardan, kalorifer tesistına ait olanları irdelemeye devam ediyoruz. AutoCAD’de örnek bir kalorifer projesi yazımda çizime başlama ve hesaba başlama ile ilgili püf noktalarını öğrendiniz, bu yazdıda da kalorifer tesisatı projesi çizmeye başlamadan önce yapmamız gerek K Değeri hesabı ve buhar geçişi ve yoğuşma hesaplarına bakacağız.

Bildiğiniz üzere, bir mahalin ısıtma ve soğutma yüklerini bulmak için bazı hesaplama usullerinden yararlanıyoruz, bu hesap usullerinde kullanılan bir çok kat sayı ve hesap yöntemi ise ilgili hesabın dahil olduğu, DIN, TS, ASHRAE gibi standartlar ile tespit ediliyor. Ülkemizde ısıl hesapların yapılması için gerekli yapı bileşenlerinin ısı iletim katsayıları ve bina ısı yalıtım hesapları TS 825 nolu, 2000 yılına ait kanun ile zorunluluk haline gelmiştir.

Önceki yazımızda bu standarda atıf yaparak, MTH Paket yazılımın bir modülü olan MTH için K Değeri Hesabı ile ısı iletim katsayıları hesabını tamamlamıştık. Isı iletim katsayıları hesabında birinci geçer kural, TS 825’de geçen ısı bölgelerine göre bir yapı malzemesinin ısı iletim katsayısının bu standartda zikredilen maksimum değeri aşmamasıdır. Eğer mimarların hayali bir güneş evi veya piramit benzezi fantastik bir yapı ile ilgili çalışmıyorsanız, muhtemelen kullanacağınız malzemeler ve yapı bileşenlerinin ısı iletim katsayıları bu ilgili sınır değerleri altında kalacaktır. Isı bölgelerine göre bir yapı malzemesinin maksimum ısı iletim katsayısı aşağıdaki tablodaki kadar olabilir.

Bu tabloda;

UD : Dış duvar ısı iletim katsayısı (W/m2K)

UT : Çatı ısı iletim katsayısı (W/m2K)

Ut : Toprak temaslı döşeme ısı iletim katsayısı (W/m2K)

Up : Dış pencere ve kapı ısı iletim katsayısı (W/m2K)

Örnek projemiz için ısı iletim katsayılarını bulduktan sonra, TS 825 normunda geçen ikinci hesap kontrolü bizi bekliyor, bildiğiniz üzere yapı bileşenlerinin zaman içerisinde ısı iletim özelliklerini, yapı malzemelerinin kimyasal özelliklerini, görünüş ve işlevlerini bozan rutubet ve nemi kontrol altına alınması gerekecektir. Bazı mahallerde duvarlarda ve tavanlarda özellikle küf ve mantar oluşmöası ile kendini belli eden yoğuşma problemleri özellikle projenin bu safhasında belirlenerek daha oluşmadan önlem alınabilir ve giderilebilir.

TS825 içerisinde buhar geçişi ve yoğuşma olarak adlandırılan bu durum, basit bir iki hesap ile tespit edilebilir ve sınır değerlerin içinde kalıp kalmadığı irdelenebilir. Bu hesap çeşidinde özellikle yapı bileşenini oluşturan yapı malzemeleri katmanları arasındaki sıcaklık farkları ve doymuş su buharı değerleri dikkate alınıyor.

Yoğuşmayı kısaca tabir edecek olursak, ASHRAE nin tavsiye ettiği standart atmosfer hesap yöntemine göre, soluduğumuz hava çişitli gazların bir karışımıdır, bu gazlardan bir taneside su buharıdır. Su buharı havanın termodinamik özelliklerine göre çeşitli davranışlar sergiler, örnek olarak konfor uygulaması dediğimiz 24 °C ve %50 RH değerlerinde 1 kg hava içerisindeki nem miktarı yaklaşık 9.35 gr/kg dır. Buradaki RH ifadesi izafi nem miktarı olup aynı kuru termo metre sıcaklığında havanın taşıyabileceği maksimum nem miktarının oransal ifadesidir. Bu örmekte geçen değerlerleri MTH için Psikrometrik diagram yazılımı ile çok rahat bir şekilde bulabilirsiniz.

Şekilde görülen 1 noktası 24°C kuru termometre sıcakılığına ve %50 RH izafi neme sahiptir. Bu değerler hemen hemen oturma odası veya yatka odası konfor değerleri ile örtüşmektedir. 1 noktasının bir diğer standart atmosfer özelliği ise çiğlenme noktasıdır.Çiğlenme sıcaklığı hava içerisindeki su buharının, buhar fazından su fazına geçiş sıcakılığdır. Bu örnekte 12.94 °C kuru ve yaş termometre sıcaklığına denk gelmektedir.

Bu küçük psikrometrik hatırlatmadan sonra yoğuşma konusuna geri dönelim, Mahalimizi çevreyen yapı bileşenlerini yüzey sıcaklıkları ve bu yapı bileşenlerini oluşturan yapı malzemeleri katmanları arasındaki sıcaklıklar, bu yapı bileşenlerinde bir yoğuşma olup olmıyacağını belirler. Şekilde bir yapı bileşenini oluşturan yapı malzmeleri katmanları arasındaki doymuş su buharı basıncı grafiğini görüyorsunuz.

1-2-3-4 nolu katmanlar arasında, iç yüzeyden dış yüzeye doğru olmakla berber, doymuş su buharı basıncının düşüşünü izlliyebilirsiniz. MTH için K değeri hesabı modülünde katmanlar arasındaki sıcaklık ve doymuş subuharı basıncı değerleri otomatik olarak hesaplanıyor.

Yoğuşma ve buhar geçişi hesap penceresindeki dört sekmeyi sıra ile gezerek ilgili hesapların otomatik olarak yapılmasını sağlıyabilirsiniz. Yoğuşma ve buhar geçiş hesaplarındaki kriter yoğuşan suyun miktarının 1 kg/m2 den küçük olması ve buharlaşan suyun kütlesinin yoğuşandan fazla olmasıdır. Bu kritik kontrolü ve diğer hesapları MTH için K değeri hesabı sizin için kolaylıkla yapabilmektedir.

Kalorifer projemizi oluşrutan tüm yapı bileşenleri için örnek uygulamayı yapmak sadece dakikalar alıyor, sizede çayınızı veya kahvenizi içmek için bol bol vakit kalıyor. Bir dahaki yazımda örnek kalorifer tesisatı projesi için ısı yalıtım formu hazırlanmasını irdeliyeceğiz. Hoşçakalın.